สมาร์ทโฮม
ฮับ คืออะไร ?
และจำเป็นหรือไม่ ?

คุณไม่จําเป็นต้องมี 'ฮับ' เพื่อใช้งานบ้านอัจฉริยะ แต่การมีฮับมีจะช่วยเพิ่มความสามารถให้กับบ้านอัจฉริยะของคุณ

ศูนย์กลางบ้านอัจฉริยะ (หรือฮับ) เปรียบเสมือนมันสมองของระบบบ้านอัจฉริยะของคุณ ที่จะคอยจัดการและควบคุมอุปกรณ์ต่าง ๆ ในบ้าน ในขณะที่แอปสมาร์ทโฮมบนโทรศัพท์ของคุณก็อาจทำหน้าที่แทนฮับได้ เมื่อคุณออกจากบ้าน บ้านอัจฉริยะของคุณอาจต้องพึ่งพาระบบคลาวด์ในการทํางาน แต่ด้วยฮับในบ้านของคุณ ทุก ๆ อย่างยังคงสามารถทํางานได้โดยอัตโนมัติ และอาจสามารถทำงานได้แม้ไม่มีอินเตอร์เน็ต

ฮับ อาจเรียกอีกอย่างว่า เกตเวย์ (Gateway) หรือ บริดจ์ (Bridge) มักมีหน้าที่การทำงาน 2 หน้าที่ คือ

1.) Connection Bridge เป็นตัวกลางในการเชื่อมต่ออุปกรณ์ต่าง ๆ เข้ากับเครือข่ายหลักของบ้าน หรือต่ออินเตอร์เน็ต สำหรับอุปกรณ์ที่อาจไม่สามารถเชื่อมต่อเองได้ หรือใช้คลื่นพิเศษ เช่น zigbee thread

2.) Automation Hub เป็นสมอง คือรับค่าการทำงาน สถานะจากอุปกรณ์ต่าง ๆ มาประมวลผล ก่อนจะส่งคำสั่งให้อุปกรณ์ต่าง ๆ ทำงาน หากค่าเป็นไปตามที่กำหนด เช่น เซ็นเซอร์จับการเคลื่อนไหวได้ ฮับสั่งให้ไฟห้องดังกล่าวเปิด

ศูนย์กลางสมาร์ทโฮมแบบดั้งเดิมเป็นกล่องพลาสติกขนาดเล็กที่เต็มไปด้วยวิทยุอัตโนมัติภายในบ้านที่คุณเสียบเข้ากับเราเตอร์ของคุณและทําหน้าที่เป็นตัวแปลสําหรับอุปกรณ์ที่ใช้โปรโตคอลสมาร์ทโฮมที่แตกต่างกัน เช่น Z-Wave, Zigbee, Bluetooth LE, Thread และ Wi-Fi แต่แนวคิดของฮับมีการเปลี่ยนแปลงในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา และฮับ multi-radio ประเภทนั้นเหมาะสมกว่าสําหรับการตั้งค่าขั้นสูง โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากคุณต้องการใช้อุปกรณ์ Z-Wave ตัวเลือกบางอย่าง ได้แก่ Hubitat, Homey และ Aeotec Smart Home Hub

ระบบสมาร์ทโฮม หรือแพลตฟอร์มสมาร์ทโฮม ต่าง ๆ มีการวางออกแบบ และให้ความสำคัญต่อ 'ฮับ' และ 'บริดจ์' แตกต่างกันออกไป รวมไปถึงหน้าที่ต่าง ๆ ของอุปกรณ์ ฮับ/บริดจ์ เหล่านี้ เราแนะนำให้เลือกระบบหลักที่คุณต้องการใช้งานในบ้าน แล้วจึงพิจารณาการใช้ฮับให้สอดคล้องกัน

Apple Home

ระบบของ Apple มีอุปกรณ์ในรูปแบบทั้ง Automation Hub และ Connection Bridge

โดยอุปกรณ์ที่เป็น Automation Hub จะเรียกว่า Home hub (ศูนย์กลางอุปกรณ์บ้าน) ทำหน้าที่ส่งคำสั่งต่าง ๆ และทำให้อุปกรณ์ในระบบสามารถทำงานอัตโนมัติ (automation) ควบคุมจากภายนอกบ้านผ่านอินเตอร์เน็ตได้ รวมไปถึงใช้ความสามารถในการตรวจจับใบหน้า หรือการเคลื่อนไหวจากกล้องอีกด้วย หากไม่มีอุปกรณ์ home hub นี้ ก็จะไม่สามารถใช้คุณสมบัติเหล่านี้ได้

อุปกรณ์ที่สามารถใช้งานเป็น Home hub ได้ ได้แก่

• HomePod (all gen)

• HomePod mini

• Apple TV HD

• Apple TV 4K (all gen)

• iPad (iPad OS 13+)

อุปกรณ์ที่ทำหน้าที่เป็น Connection Bridge หรือเรียกว่า 'บริดจ์' นั้น มักเป็นอุปกรณ์ของผู้ผลิตรายอื่น ๆ ให้เชื่อมต่ออุปกรณ์ลูกข่ายเข้ากับระบบ Apple Home ได้อีกทอดหนึ่ง โดยเชื่อมต่อเข้ากับเครือข่ายภายในบ้าน

ตัวอย่างอุปกรณ์บริดจ์ ที่สามารถทำให้อุปกรณ์อื่น ๆ เชื่อมต่อเข้ากับ Apple Home

• Aqara Hub E1

• Aqara Hub M1S Gen. 2

• Aqara Hub M2

• Aqara Cameara Hub G2H Pro

• Aqara Camera Hub G3

• Bticino Living Now with Netatmo Gateway

• BTicino Living Light with Netatmo Gateway

• BTicino BTDin with Netatmo

• Legrand Arteor with Netatmo Gateway

• Legrand Mallia Senses with Netatmo Gateway

• Zemismart HomeKit Zigbee Hub

สรุป: ควรมี Home Hub แต่จะมี bridge หรือไม่ แล้วแต่อุปกรณ์เสริมที่เลือก

** อุปกรณ์บางชนิดไม่มีจำหน่ายอย่างเป็นทางการในประเทศไทย

Amazon Alexa

ระบบ Alexa ไม่มีการกำหนดรูปแบบ หรือหน้าที่อุปกรณ์ในรูปแบบ automation hub เนื่องจากคำสั่งต่าง ๆ จะสามารถส่งผ่านระบบคลาวด์และอินเตอร์เน็ต โดยไม่ต้องมีอุปกรณ์เพิ่ม

อุปกรณ์ลำโพงอัจฉริยะ และหน้าจออัจฉริยะ Amazon Echo บางรุ่น มีคุณสมบัติการเชื่อมต่อกับอุปกรณ์ Zigbee ภายในตัว ทำหน้าที่รูปแบบ Connection Bridge ได้แก่

• Echo (4th gen)

• Echo Plus

• Echo Show 10 (2nd gen+)

• Echo Studio

• Echo Hub

ส่วนอุปกรณ์จากผู้ผลิตอืน ๆ ที่ทำหน้าที่เป็น connection bridge จะเชื่อมต่อเข้ากับ Alexa ผ่านอินเตอร์เน็ตเป็นหลัก ตัวอย่างเช่น

• อุปกรณ์ Aqara เชื่อมต่อผ่าน Aqara Home Account

• อุปกรณ์ Zemismart เชื่อมต่อผ่าน Smart Life Account / Tuya Smart Account

สรุป: ไม่ต้องมีอุปกรณ์เพิ่ม ยกเว้นจะเชื่อมต่อกับอุปกรณ์ที่ไม่ใช้ Wi-Fi

** อุปกรณ์บางชนิดไม่มีจำหน่ายอย่างเป็นทางการในประเทศไทย

Google Home

ระบบ Google Home ไม่มีการกำหนดรูปแบบ หรือหน้าที่อุปกรณ์ในรูปแบบ automation hub เนื่องจากคำสั่งต่าง ๆ จะสามารถส่งผ่านระบบคลาวด์และอินเตอร์เน็ต โดยไม่ต้องมีอุปกรณ์เพิ่ม

อุปกรณ์ลำโพงอัจฉริยะ หน้าจออัจฉริยะ และเราเตอร์ไวไฟ Google Nest บางรุ่น มีคุณสมบัติการเชื่อมต่อกับอุปกรณ์ Thread ภายในตัว ทำหน้าที่รูปแบบ Connection Bridge ได้แก่

• Google Nest Hub (2nd gen)

• Google Nest Hub Max

• Google Nest WiFi Pro

ส่วนอุปกรณ์จากผู้ผลิตอืน ๆ ที่ทำหน้าที่เป็น connection bridge จะเชื่อมต่อเข้ากับ Google Home ผ่านอินเตอร์เน็ตเป็นหลัก ตัวอย่างเช่น

• อุปกรณ์ Aqara เชื่อมต่อผ่าน Aqara Home Account

• อุปกรณ์ Zemismart เชื่อมต่อผ่าน Smart Life Account / Tuya Smart Account

สรุป: ไม่ต้องมีอุปกรณ์เพิ่ม ยกเว้นจะเชื่อมต่อกับอุปกรณ์ที่ไม่ใช้ Wi-Fi

** อุปกรณ์บางชนิดไม่มีจำหน่ายอย่างเป็นทางการในประเทศไทย

Samsung SmartThings

เดิมระบบ SmartThings ออกแบบมาให้จำเป็นต้องมี Hub ทำเท่านั้น จึงจะทำงานได้ และฮับนี้ทำหน้าที่เป็นทั้ง automation hub และ connection bridge ในตัว ต่อมามีการปรับปรุงให้ automation สามารถทำงานผ่านคลาวด์และอินเตอร์เน็ตได้ จึงจะเลือกมี หรือไม่มี ฮับก็ได้

โดยการที่มีฮับ จะทำให้คำสั่งต่าง ๆ ทำงานอยู่ในเครือข่ายภายในบ้าน และทำงานได้แม้ไม่มีอินเตอร์เน็ต และสามารถเชื่อมต่อกับอุปกรณ์ Zigbee Z-Wave หรือ Thread ได้โดยตรง (แล้วแต่รุ่น)

อุปกรณ์ที่สามารถใช้งานเป็น SmartThings Hub ได้ ได้แก่

• Aeotec SmartThings Hub

• Samsung SmartThings app (เฉพาะ Android)

• Samsung SmartThings Hub v2

• Samsung SmartThings Hub v3

• Samsung SmartThings Station

• ตู้เย็น Samsung ที่มี Family Hub รุ่นปี 2022

• หน้าจอ Samsung Smart Monitors รุ่นปี 2022

• โทรทัศน์ Samsung Smart TVs รุ่นปี 2022

สรุป: มีหรือไม่มีฮับก็ได้ แต่หากมีจะเพิ่มความสามารถ และความไวในการใช้งาน

กรณีไม่มี SmartThings Hub อุปกรณ์ที่ไม่ได้เชื่อมต่อผ่าน Wi-Fi ยังสามารถเชื่อมต่อกับอุปกรณ์จากผู้ผลิตอืน ๆ ที่ทำหน้าที่เป็น connection bridge โดยจะเชื่อมต่อเข้ากับ SmartThings ผ่านอินเตอร์เน็ตเป็นหลัก ตัวอย่างเช่น

• อุปกรณ์ Aqara เชื่อมต่อผ่าน Aqara Home Account

• อุปกรณ์ Zemismart เชื่อมต่อผ่าน Smart Life Account / Tuya Smart Account

** อุปกรณ์บางชนิดไม่มีจำหน่ายอย่างเป็นทางการในประเทศไทย

Matter

Matter ไม่ใช่แพลตฟอร์มบ้านอัจฉริยะ และไม่ใช่โปรโตคอลในทางเทคนิค แต่เป็นมาตรฐานการสื่อสารใหม่ที่ออกแบบมาเพื่อทําให้อุปกรณ์สมาร์ทโฮมทํางานร่วมกันและกับทุกแพลตฟอร์มได้ง่ายขึ้น คุณสามารถใช้อุปกรณ์ Matter กับ Apple Home, Google Home, Amazon Alexa, Samsung SmartThings, Home Assistant และอื่นๆ สิ่งนี้ได้รับการออกแบบมาเพื่อให้ซื้ออุปกรณ์ที่เชื่อมต่อได้ง่ายขึ้น เพราะหากมีบางอย่างใช้งานได้กับ Matter ก็ควรใช้งานได้กับแพลตฟอร์มสมาร์ทโฮมหลักทั้งหมด

สรุป: ต้องมี Matter Controller สำหรับแพลตฟอร์มที่จะใช้งาน

ในการจะเพิ่มอุปกรณ์ Matter เข้ากับระบบสมาร์ทโฮมใด ๆ ก็ตามที่ใช้อยู่ จำเป็นต้องมีอุปกรณ์ที่ทำหน้าที่เป็น Matter Controller (การทำงานคล้ายกับฮับ) สำหรับแพลตฟอร์มนั้น ๆ อยู่ด้วย จึงจะสามารถเพิ่มอุปกรณ์ matter และใช้งานได้

• Google Home

• Google Home Mini

• Google Nest Audio

• Google Nest Hub รุ่นที่ 1

• Google Nest Hub รุ่นที่ 2 *

• Google Nest Hub Max *

• Google Nest Mini

• Google Nest WiFi

• Google Nest WiFi Pro *

Matter Controller

อุปกรณ์ที่รองรับการหน้าที่เป็น

• Amazon Echo รุ่นที่ 2 และ 3

• Amazon Echo รุ่นที่ 4 *

• Amazon Echo Dot รุ่นที่ 2 ขึ้นไป

• Amazon Echo Flex

• Amazon Echo Input

• Amazon Echo Pop

• Amazon Echo Plus รุ่นที่ 2

• Amazon Echo Show 10 รุ่นที่ 3

• Amazon Echo Show 5 รุ่นที่ 2 ขึ้นไป

• Amazon Echo Show 8 ทุกรุ่น

• Amazon Echo Show 15

• Amazon Echo Studio ทุกรุ่น

• Apple HomePod รุ่นที่ 1

• Apple HomePod รุ่นที่ 2 *

• Apple HomePod Mini *

• Apple TV 4K รุ่นที่ 3 ปี 2022 ความจุ 128GB *

• Apple TV 4K รุ่นที่ 3 ปี 2022 ความจุ 64GB

• Apple TV 4K รุ่นที่ 2 ปี 2021 *

Matter x Amazon Alexa

Matter x Apple HomeKit

• Aeotec SmartThings Hub *

• Samsung SmartThings app (เฉพาะ Android)

• Samsung SmartThings Hub v2

• Samsung SmartThings Hub v3 *

• Samsung SmartThings Station *

• ตู้เย็น Samsung ที่มี Family Hub รุ่นปี 2022

• หน้าจอ Samsung Smart Monitors รุ่นปี 2022

• โทรทัศน์ Samsung Smart TVs รุ่นปี 2022

Matter x Google Home

• Hoobs Pro *

• Home Assistant

• Homey Pro *

• Nabu Casa Home Assistant Yellow

Matter x Samsung SmartThings

Matter x Others

* รองรับการทำงานเป็น Thread Border Router ในตัว

** อุปกรณ์บางชนิดไม่มีจำหน่ายอย่างเป็นทางการในประเทศไทย

คำแนะนำ
เริ่มต้นสร้างบ้าน
สมาร์ทโฮม

: สมาร์ทโฮม 101

• สมาร์ทโฮมคืออะไร ? และจำเป็นหรือไม่ ? ↗

• สมาร์ทโฮมทำงานอย่างไร ? ↗

• แพลตฟอร์มสมาร์ทโฮม และการเลือกแพลตฟอร์ม ↗

• เทคโนโลยีการเชื่อมต่อสมาร์ทโฮม ↗

• สมาร์ทโฮมฮับคืออะไร ? และจำเป็นหรือไม่ ?

• วิธีเริ่มสร้างบ้านอัจฉริยะด้วย Apple HomeKit ↗

• วิธีเริ่มสร้างบ้านอัจฉริยะด้วย Google Home ↗

• วิธีเริ่มสร้างบ้านอัจฉริยะด้วย Samsung SmartThings ↗

• วิธีเริ่มสร้างบ้านอัจฉริยะด้วย Home Assistant ↗

: การเริ่มต้นสร้างบ้านสมาร์ทโฮม